Kentsel Ulaşım
Yerleşmelerin küresel, ulusal veya bölge içindeki dağılımlarına baktığımızda, bu dağılımın oluşumunda ve devamlılığında ulaşımın önemli olduğunu görürüz. Ulaşımın dayandığı ulaştırma teknolojisi, hızı ve taşıma kapasitesi ile sistemin organizasyonu ve güvenliği yerleşmelerin gelişimini ve evrimini etkilemektedir. Bir yerleşmenin oluşumunu (tarihsel olarak) ulaşım belirlemektedir.
Geçmişte deniz taşımacılığı şehir devletlerini desteklerken, Sanayi Devrimi ile ortaya çıkan demiryolu taşımacılığı ise ulus devleti ve onun yerleşme sistemini desteklemiştir. Ne zaman ki karasal ulaşımın hızı ve taşıma kapasitesi artmıştır, iç kesimlerde yerleşmelerinin gelişimi de aynı şekilde hızlanmıştır. Ulaşım türlerinin ve hatlarının kesiştiği ve bağlantıların arttığı yerlerde yerleşmelerin büyüdüğü noktalar olmuştur.
İzmir’in kara ile deniz arasında korunaklı bir kesişme ve kırılma noktası olması, üretim art bölgesininin olmasına ve liman faaliyetlerini bu bölge ile desteklemesine borçludur. Günümüzde Kuzey İzmir’de Aliağa ve inşa halinde olan Çandarlı Liman tesisleri bulunsa bile, İzmir’in bölgesel konumunda mevcut Alsancak Limanının koruması ve arka sahasının İzmir metropoliten alan ile uyumlu halde devam etmesi büyük önem taşımaktadır (Şenbil, 2018).
Ulaşım sistemi içerisinde mevcut demiryolları ile karayolu altyapısı liman bağlantıları dahil İzmir kent bölge için büyük önem taşımaktadır. Yeni açılan İstanbul-İzmir Otoyolu ile artan erişebilirlik, Manisa merkez, Turgutlu ve Kemalpaşa gibi yerleşmeleri İzmir’de bulunan önemli üretim ve lojistik kümelenmeler ile Alsancak Limanı’na daha hızlı bağlayarak bölge içi ilişkileri artıracaktır (Şenbil, 2018). İzmir’in bölgesel konumunu güçlendirecektir.
*Karayolları Genel Müdürlüğü, Karayolları Haritaları kullanılarak Yağmur Gündoğdu tarafından oluşturulmuştur.
Şenbil, M., 2018. Kent içi ulaşımda atılan adımlar. İzmir Modeli Çalışmaları Yerel Kalkınma, Çevre ve Altyapı. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 322-411.